De fantasiewereld van de peuter

Symbolisch spel: wat is dit ook alweer?

Symbolisch spel wil niets meer en niets minder zeggen dan 'doen alsof spel'. Het kind doet bijvoorbeeld net alsof een voorwerp een ander voorwerp is. In de peutertijd ontwikkelt het kind zich verder in dit type spel. 

Wanneer het kind rond de twee/ tweeëneenhalf jaar is zal hij steeds vaker een andere betekenis aan materialen geven. Een beker wordt bijvoorbeeld een telefoon. Later, als hij rond de tweeëneenhalf/ drie jaar is zal hij ook meegemaakte gebeurtenissen gaan naspelen in zijn spel. Weer wat later - rond een leeftijd van drie/ vier jaar - wordt dit type spel langer en kan hij zich niet alleen richten op wat hij heeft meegemaakt, maar zal hij zich ook vaker richten op datgene wat in de toekomst gaat gebeuren. Daarnaast zullen spelfiguren actief mee gaan doen tijdens het spel.  

De kracht van symbolisch spel

Symbolisch spel bij de peuter is om verschillende redenen een belangrijke stap in de spelontwikkeling.

Door symbolisch spel te spelen, leert het kind woorden te koppelen aan gebeurtenissen en voorwerpen. Oftewel; het kind leert betekenis geven aan de wereld om hem heen.

Ook zal het kind cognitief gestimuleerd worden door het spelen van symbolisch spel. Doordat hij meegemaakte gebeurtenissen gaat naspelen, zal hij bijvoorbeeld uiteindelijk oorzaak- en gevolgrelaties gaan inzien. Ook zal hij gestimuleerd worden om oplossingen te bedenken wanneer er zich een "probleem" voordoet in het spel. 

Een ander belangrijke functie van symbolisch spel is - tot slot - dat het ook bijdraagt aan de verwerking van emoties en ervaringen. Wellicht zit het kind middenin een verhuizing. Dit kan voor hem als een ingrijpende levensgebeurtenis worden ervaren. Hoe fijn is het wanneer hij zijn ervaringen en emoties via symbolisch spel kan verwerken?

Hoe jij als pedagogisch professional het symbolisch spel kunt begeleiden

In andere artikelen - zoals deze - heb ik aangegeven dat jij als pedagogisch professional een ontzettend belangrijke rol kunt spelen bij het spel van het kind. Maar, hoe kun je het symbolisch spel van het kind stimuleren?

• Bied loose parts materialen aan. Deze materialen hebben een open einde, wat betekent dat het kind zelf vorm kan geven aan het spel. Als dat niet de fantasie van het kind kan prikkelen!
• Tijdens de begeleiding van het vrij spel, bijvoorbeeld door middel van het toepassen van de VAT-methodiek, kun je het kind begeleiden bij het bedenken van eigen verhalen. Ook kun je dit doen door middel van thematisch werken. Lees bijvoorbeeld een boekje voor dat past bij het thema en richt een themahoek in waarin het kind vervolgens kan spelen met de materialen en de personages uit het boek. 
• Zorg ervoor dat je materialen kunt aanbieden die het symbolisch spel kunnen stimuleren. Denk aan verkleedkleding, spelmaterialen uit het dagelijks leven (een speelkeuken met materialen, een poppenbedje, enzovoorts) en het inrichten van speelhoeken. 
• Sluit met het spelaanbod ook aan bij de ervarings- en belevingswereld van het kind op dat moment. Observeer hiervoor bijvoorbeeld het spel van het kind. 

Conclusie 

Symbolisch spel is dus ontzettend belangrijk voor de (spel)ontwikkeling van het kind. Het kind leert hierdoor betekenis te geven aan emoties, gebeurtenissen en aan de wereld om hem heen. Als pedagogisch professional speel jij een belangrijke rol in het faciliteren van dit spel. Bied de juiste context en materialen aan en begeleid het kind passend bij zijn behoeften.

Hoe stimuleer jij symbolisch spel op jouw groep?