Het stille kind in de bouwhoek

Het meisje zit al een tijdje in de bouwhoek. Ze praat niet, ze speelt niet en kijkt naar de drie andere kinderen die samen een toren aan het bouwen zijn. Ze zit op een zitkussen met haar handen op haar knieën geplaatst.Je kunt zien dat haar ogen de bewegingen van de drie andere kinderen volgen.

Je ziet dat jouw collega naast haar gaat zitten en aan haar vraagt of ze ook mee wil doen met het bouwen van de toren. Het meisje zegt "nee". Jouw collega vraagt vervolgens of ze samen met haar wil spelen in de bouwhoek. Ook hier zegt het meisje "nee" op. Jouw collega blijft op een afstandje kijken naar de kinderen in de bouwhoek. Het meisje zit nog steeds op het zitkussen en kijkt in stilte naar de drie spelende kinderen. 

Jouw collega vraagt aan jou of jullie moeten ingrijpen en of jullie het meisje moeten gaan betrekken bij het spel of dat ze het misschien fijn vindt om gewoon te kijken. 

Als pedagoog en voormalig pedagogisch professional herken ik deze situatie maar al te goed. Soms weet je even niet zeker hoe je nu het best kunt reageren; je wilt immers het allerbeste voor het kind, maar wát is in deze situatie het allerbeste voor het kind? In zo'n situatie koos ik er vaak voor om eerst goed na te denken over hoe ik zou reageren, zodat dit het best aansloot bij het kind.

Als pedagoog weet ik dat kinderen leren op verschillende manieren. De één leert door dingen te doen en te ervaren, de ander leert door te kijken, af te tasten en erover na te denken en alles daartussenin.

In het geval van deze situatie zien we een meisje dat zit, niet praat en kijkt naar de andere spelende kinderen in de bouwhoek. We zijn soms al snel geneigd om te denken dat dit meisje misschien niet durft te spelen met de andere kinderen of niet wil spelen. Dit kan komen doordat we soms geneigd zijn om te denken vanuit onze eigen ervarings- en belevingswereld en vanuit onze eigen leerstijl een situatie benaderen. Wat wij zien als 'terughoudendheid' of 'passiviteit' kan voor dit meisje misschien een manier zijn om nieuwe kennis actief te verwerken. Misschien was dit meisje wel aan het kijken hoe de andere drie kinderen een toren bouwden, zodat zij dit op een later moment zelf ook kon doen. Kijken kan in dit geval ook leren zijn!

Als professional vraagt deze situatie - mijns inziens - van mij om eerst te wachten, te observeren, te vertrouwen op het kind en het kind te volgen, zodat ik passend kan reageren. Het is sensitief- responsief reageren op de behoeften van het kind door te kijken naar wát het kind nodig heeft en er niet altijd meteen vanuit te gaan dat het kind moet samenspelen om plezier te hebben. De stilte van het meisje in deze situatie kan dus ook iets waardevols betekenen. Misschien had dit meisje op een later moment wel willen meedoen met het spel en voelde zij zich wel degelijk betrokken bij de spelende kinderen. 

Wat doe jij als je het kind langere tijd ziet toekijken bij spel? Laat je het gebeuren, nodig je het kind uit tot meespelen, wacht je af of voel je de neiging om in te grijpen? Deel jouw kijk in de reacties!